'Dokter Zjivago' wordt 60: toen Madrid het revolutionaire Moskou werd tijdens de Franco-dictatuur

Juli 1965 zal voor altijd gegrift staan ​​in de geschiedenis van de Spaanse cinema en ook in het geheugen van de Spaanse hoofdstad. Carlo Ponti , de Italiaanse producent en echtgenoot van de beroemde en voluptueuze Sophia Loren, en David Lean , de Britse regisseur ( The Bridge on the River Kwai , Ryan's Daughter of Empire of the Sun ), kozen Madrid als een van de belangrijkste locaties voor de opnames van Doctor Zhivago , een kaskraker die geboren was met de onmogelijke droom om in de Sovjet-Unie te worden opgenomen.

De Koude Oorlog dwarsboomde die wens, maar het Spaanse alternatief bood technische degelijkheid, lagere kosten en de mogelijkheid om Moskou te herscheppen te midden van de Franco-dictatuur. Met Ponti aan het roer van de productie en Lean op het hoogtepunt van zijn carrière na de verfilming van Lawrence of Arabia , bracht de opnames in Madrid een grote groep Spaanse technici en figuranten samen die het mogelijk maakten om de kijker op magische wijze mee te nemen naar het hart van de Oktoberrevolutie.

De wijk Canillas, destijds aan de noordelijke rand van de stad, transformeerde in een Moskouse straat van meer dan 700 meter, compleet met trams, etalages en een stedelijke sfeer die deed denken aan het Rusland van vóór de revolutie. Het naastgelegen station Delicias (in 1880 geopend als het eerste monumentale station van Madrid en in 1969 gesloten na de opening van Chamartín) werd in de ogen van Lean en zijn team een ​​Sovjetterminal .

De roman en een Madrid-achtig Moskou

Het verhaal van Dokter Zjivago is ontstaan ​​uit de pen van de Russische dichter en Nobelprijswinnaar Boris Pasternak , die in zijn roman de schokken van de Russische Revolutie beschreef aan de hand van het leven van dokter en dichter Joeri Zjivago en zijn gepassioneerde relatie met Lara. Het verhaal speelt zich af aan het begin van de 20e eeuw en verweeft romantiek en persoonlijke tragedie met de historische veranderingen die Rusland teisterden .

Voor Lean was het werk de beste roman die hij ooit had gelezen. Daarom gaf hij Robert Bolt , een scenarioschrijver met wie hij eerder had samengewerkt, de opdracht het te verfilmen. Het resultaat was een script dat de strengheid van de Russische winter moest vastleggen , hoewel de realiteit hem dwong om tijdens die hete Spaanse zomer heel andere oplossingen te bedenken: marmerstof en zout werden als sneeuw voor de buitenkant gebruikt.

Canillas en Delicias waren sleutelfiguren in de herschepping van Moskou. Er werden scènes gefilmd die zestig jaar later onmogelijk tijdens de Franco-dictatuur gefilmd lijken te zijn. Eén ervan werd legendarisch: 500 figuranten die door de straten marcheerden op het ritme van De Internationale .

Wat leek op een filmische choreografie, had een grote symbolische lading. Veel van die figuranten waren Spaanse republikeinen , veteranen van de Burgeroorlog, die goedbetaald werk vonden in de filmwereld: tot wel 1500 peseta's per dag , een bedrag dat meer dan tien keer hoger lag dan het gebruikelijke salaris van een figurant. Terwijl de Guardia Civil de set bewaakte, zongen ze hartstochtelijk het communistische volkslied , wat een zeer schilderachtig beeld van Spanje onder Franco's regime opleverde.

Na een lange en bewogen opnameperiode die in oktober 1965 werd afgerond, versnelde Lean het montageproces om de film in december in New York in première te laten gaan en zo mee te kunnen dingen naar de Oscars van 1966 (de Spanjaarden konden pas in oktober 1966 genieten van deze 197 minuten durende speelfilm ). De moeite was de moeite waard: Dokter Zjivago won vijf beeldjes , waaronder een voor een bewerkt scenario, fotografie, kostuumontwerp, art direction en de onvergetelijke muziek van Maurice Jarre.

De film, die de Italiaan 11 miljoen dollar kostte om te maken, bracht uiteindelijk wereldwijd bijna 200 miljoen dollar op en werd Metro-Goldwyn-Mayer's grootste hit na Gone with the Wind . Hoewel sommige critici Lean ervan beschuldigden de Russische Revolutie te verbloemen, heeft de tijd hem tot een klassieker in de filmgeschiedenis gemaakt.

De tentoonstelling in het Spoorwegmuseum

Zestig jaar later herbeleeft het Spoorwegmuseum die zomer met de tentoonstelling " Station Zhivago. 60 jaar epische filmopnamen " , die tot en met 28 oktober te zien is. De tentoonstelling omvat grootformaatfoto's, waarvan vele afkomstig zijn uit het archief van EFE Agency, documenten uit die tijd, persknipsels, rekwisieten en zelfs de correspondentie van Miguel Delibes met de MGM-studio , aangezien de schrijver uit Valladolid toezicht hield op de vertaling van de dialogen naar het Spaans.

De rondleiding omvat ook een video met getuigenissen van experts en enkele mensen die aan de opnames hebben meegewerkt, evenals stukken zoals kostuums en rekwisieten die in de spoorwegscènes zijn gebruikt. De tentoonstelling is in de zomermaanden dagelijks te bezoeken van 10.00 tot 15.00 uur. In oktober is de tentoonstelling geopend van maandag tot en met vrijdag van 9.30 tot 15.00 uur, op zaterdag en feestdagen van 10.00 tot 19.00 uur en op zondag van 10.00 tot 15.00 uur. De algemene toegang kost 7 euro en tickets met korting kosten 4 euro.

De film won vijf Oscars en bracht wereldwijd 200 miljoen dollar op.

De ruimte zal op 11 september om 20.00 uur centraal staan, wanneer de film in het museum zelf wordt vertoond . Een evenement dat niet alleen een eerbetoon is aan het werk van Lean en Ponti, maar ook aan de tijd dat Madrid zich verkleedde als Moskou en honderden Spanjaarden een van de grootste kaskrakers van de 20e eeuw tot leven brachten.