Verloren plekken in Berlijn: deze verlaten plekken hebben een spannende geschiedenis

Berlijn verandert voortdurend – en de meeste verloren plekken zijn niet blijvend. Sommige beroemde voorbeelden zijn gesloopt, terwijl andere gerenoveerd zijn of worden.

Vooral het Spreepark, lange tijd bekend als Berlijns bekendste verlaten plek, met zijn vervallen attracties, wordt momenteel nieuw leven ingeblazen en het reuzenrad gaat binnenkort weer draaien.

Helaas zijn veel van de overgebleven ruïnes niet legaal toegankelijk, maar er zijn manieren om verloren plekken in Berlijn te ontdekken. We hebben hier zeven bestemmingen voor je verzameld die je officieel kunt bezoeken.

Na het Spreepark is dit zonder twijfel de beroemdste verloren plek van de hoofdstad: de voormalige luisterpost op de Teufelsberg in het Grunewald. Alles klopt hier. De plek heeft een fascinerende geschiedenis, is toegankelijk en is nu een gigantische stedelijke kunstgalerie met fantastische uitzichten.

In 1937 liet Adolf Hitler op deze plek de eerste steen leggen voor een faculteit militaire technologie, waar militair en bewapeningsonderzoek zou plaatsvinden. De steen werd nooit gebruikt; het bleef een granaat. Na de oorlog diende het als fundering voor een enorme puinhoop. Jarenlang lag hier tonnen puin opgestapeld – de Teufelsberg.

Vanaf begin jaren 60 werd de strategisch gelegen locatie door de Amerikanen en Britten gebruikt als luisterpost. Daaraan kwam in 1992 een einde; de ​​gebouwen raakten in verval en zijn sindsdien door kunstenaars omgetoverd tot een gigantische openluchttentoonstelling. Fotomoment na fotomoment wacht hier. Van bovenaf zie je het Olympisch Stadion, het beursterrein en andere westerse bezienswaardigheden, tot aan de televisietoren in het oostelijke deel van de stad. Ook vinden hier af en toe markten, feesten en muziekfestivals plaats.

Veel minder bekend is deze verloren plek in Berlijn, gelegen in de gelijknamige wijk: de voormalige gevangenis van Köpenick. De gevangenis, geopend in 1901, werd vooral bekend om de gruwelijke gebeurtenissen van 1933, die de geschiedenis inging als de Bloedige Week van Köpenick.

Honderden Joden, dissidenten en communisten werden hier door de SA mishandeld en vermoord. In een vleugel van het gebouw is nu een gedenkteken voor de slachtoffers gevestigd. Een ander deel van het gebouw is regelmatig open voor kleine groepen bezoekers voor fotorondleidingen aangeboden door go2know .

Je kunt op eigen houtje de cellen verkennen en een kijkje nemen. In sommige van de benauwend kleine kamers zijn nog resten van het spaarzame meubilair en de geëmailleerde wasbakken zichtbaar. In sommige kamers vind je sporen van voormalige gevangenen die iets in de muren hebben gekerfd.

De keldergewelfde ruimte is bijzonder donker en op sommige plaatsen kun je er alleen met een zaklamp doorheen kijken. Zorg ervoor dat je je afspraak ruim van tevoren boekt, want het aantal deelnemers is strikt beperkt. Dit betekent ook dat er geen vreemden op je foto's staan.

Aan het begin van de 20e eeuw werden in Berlijn verschillende openbare zwembaden gebouwd. Sommige zijn gerenoveerd en nog steeds in gebruik, terwijl andere op een gegeven moment hun deuren hebben gesloten. Dit was het geval met het openbare zwembad in Lichtenberg, het Hubertusbad, dat een grote fascinatie uitoefent als een verloren plek.

Het zwembad opende in 1928. Het was voor die tijd extreem modern en bood ook massages, fysiotherapie en sauna's aan. Hoewel het tijdens de Tweede Wereldoorlog door een bom werd getroffen, werd het in 1948 weer geopend voor normaal gebruik. Het werd uiteindelijk in 1991 gesloten en raakte in de daaropvolgende decennia geleidelijk in verval.

Zoals bij veel badhuizen uit die tijd waren er aparte ruimtes voor mannen en vrouwen. De kleine vrouwenzaal is inmiddels gerenoveerd en kan gebruikt worden voor evenementen, waardoor de charme van de oude baden behouden is gebleven. De werkzaamheden aan de grote mannenzaal zijn wegens geldgebrek stilgelegd en dat zal waarschijnlijk nog jaren zo blijven. U kunt zich in ieder geval door een glazen ruit vergapen aan de vervallen staat. Naast kunsttentoonstellingen worden de voormalige openbare baden ook verhuurd voor kleine beurzen of privéfeesten.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden talloze bunkers onder de stad gebouwd. Veel ervan bestaan ​​niet meer, maar andere zijn er nog steeds en zijn opengesteld voor bezoekers door de Berliner Unterwelten e.V. (Vereniging van de Berlijnse Ondergrondse Ondergrond). Rondleidingen omvatten onder meer de bunker aan de Teichstraße, de historische opslagplaats Fichtebunker en de schuilkelders in metrostation Gesundbrunnen.

Deze laatste tour heet "Dark Worlds" en voert door een netwerk van kamers en gangen die na de oorlog gespaard bleven van demilitarisatie, omdat de metro anders vernietigd zou zijn. De giftige fluorescerende verf op de muren, die ervoor zorgde dat ze bij een stroomstoring niet direct donker werden, is er nog steeds, en de toiletten bevinden zich nog steeds in het voormalige toilet.

Tijdens de rondleiding ontdek je niet alleen deze verloren plek, maar leer je ook veel over de bombardementen, de luchtbescherming en de Berlijnse metro in het algemeen. In sommige ruimtes vind je vitrines met opgegraven vondsten en oorlogspuin. Wanneer je eindelijk weer bij daglicht staat, heb je een vaag idee van wat oorlog voor de burgerbevolking betekende.

Waar vanaf 1841 treinen werden gerangeerd, kun je nu een mix van verloren technologie, kunst en natuur ontdekken. Sinds 1952 zijn er in Schöneberg geen spoorlijnen meer aangelegd en lag het gebied decennialang braak. Geleidelijk aan heeft de natuur hier haar greep herwonnen; verschillende sporen liggen nu midden in het struikgewas, overwoekerd met mos en ogenschijnlijk nergens heen leidend.

In 2000 werd het terrein heropend in het kader van de Wereldtentoonstelling. Hier en daar zijn restanten van het vroegere gebruik te vinden, en kleurrijke graffiti op oude muren vormt een levendig contrast met de ongerepte natuur, die ook diverse zeldzame soorten herbergt en daarom via wandelpaden te verkennen is.

Overblijfselen van het oorspronkelijke gebruik zijn onder andere de meer dan 100 jaar oude locomotiefloods, de felrode watertoren en een oude draaischijf die nog steeds met spierkracht bediend kan worden. De zwart-rode stoomlocomotief, die u tijdens een wandeling tegenkomt, is later toegevoegd. Wilt u meer weten over deze fascinerende plek, dan kunt u deelnemen aan verschillende rondleidingen .

Toegegeven, het 50.000 vierkante meter grote industrieterrein is niet langer een verloren plek, want de negen gebouwen van wat in de jaren twintig de grootste mouterij van Europa was, zijn de afgelopen jaren weer tot leven gebracht.

Ambachtelijke bedrijven en kunstenaarsateliers hebben zich hier gevestigd. Er is ook een stadsboerderij en een klein strandje met een vijver. Maar er is nog genoeg te ontdekken. In het hoofdgebouw van de voormalige fabriek, gemakkelijk te herkennen aan de vier gigantische metalen kappen, is het voormalige pand van de Schultheiss-brouwerij over meerdere verdiepingen in originele staat bewaard gebleven.

Tijdens de openingstijden van het terrein kunt u het terrein op eigen gelegenheid verkennen. Er gelden echter een paar gedragsregels, die u op een bord bij de ingang kunt lezen en die u ook voor uw eigen veiligheid dient te volgen. Doordeweeks zult u hier waarschijnlijk alleen zijn, waar u enorme machines, installaties en oude borden kunt bewonderen. Wilt u weten waar dit allemaal voor diende? Neem dan deel aan een historische rondleiding die elke twee weken plaatsvindt.

Berlijn en zijn bierproductie – een lang en aanhoudend succesverhaal. Verschillende voormalige brouwerijen zijn gerenoveerd en worden nu onder andere gebruikt voor culturele evenementen. Een van de kleinere brouwerijen, die ook weer in gebruik is, maar zich nog steeds verzet tegen renovatie als een verlaten, verloren plek in een bijna volledig gerenoveerde omgeving, is de voormalige Schneider-brouwerij in Prenzlauer Berg. De huidige eigenaar hecht er waarde aan dat het ruïneuze karakter van het gebouw behouden blijft.

Van buitenaf kunt u de met planten begroeide muren op elk gewenst moment bewonderen. Eenmaal per jaar, tijdens Open Monumentendag, kunt u het interieur betreden. Daar leert u fascinerende details over de bewogen geschiedenis van de locatie, ziet u de kogelgaten in de muren uit de Tweede Wereldoorlog en waagt u zich zelfs in de bunkers onder de brouwerij en op het dak, waar u door de restanten van de muur de televisietoren kunt zien.

Zoals ik al zei, niet helemaal verloren, maar zeker de moeite waard voor liefhebbers van ruïnes, want gebouwen in deze staat zijn al zeldzaam in Berlijn. Noteer de Open Monumentendag in je agenda: deze vindt jaarlijks plaats in het tweede weekend van september en biedt inzicht in vele anders verborgen plekken in Berlijn.

Op zoek naar meer inspiratie? Tips voor alle topbestemmingen vind je op reisereporter .

reisverslaggever