G7: De resultaten van de top in Canada

Ondanks het vroegtijdige vertrek van de Amerikaanse presidentDonald Trump (79) en het gebrek aan vooruitgang op belangrijke twistpunten, hebben verschillende G7- landen hun top in Canada positief beoordeeld. "Deze G7-top is veel succesvoller geweest dan ik aanvankelijk dacht", zei de Duitse bondskanselier Friedrich Merz (69; CDU) in Kananaskis. Hij wees erop dat er overeenstemming was bereikt over consensusverklaringen over zeven onderwerpen. De Franse president Emmanuel Macron (47) prees de Canadese premier Mark Carney (60), als gastheer, voor het bijeenhouden van de groep leidende democratische economische machten.

Zelfs de Amerikaanse president Trump, die de top verstoorde met zijn vroegtijdige vertrek en vanuit het vliegtuig Macron te grazen nam, prees de top: "Ik vond het geweldig. En ik denk dat we veel hebben bereikt." Hij noemde echter alleen specifiek de vooruitgang die tijdens de bijeenkomst in de Rocky Mountains werd aangekondigd met betrekking tot zijn handelsverdrag met Groot-Brittannië – dat feitelijk niets te maken heeft met de G7-top.

Wat kan de groep staten laten zien na de top in de Rocky Mountains – en wat is er overgebleven?

De eerste G7-top van Trumps tweede ambtstermijn eindigde niet in een groot debacle. Dat lijkt misschien niet veel, maar het was geen uitgemaakte zaak gezien de aanzienlijke meningsverschillen tussen de Amerikaanse president en zijn collega's. Denk maar eens terug aan hoe Trump tijdens zijn eerste ambtstermijn de Canadese top van de groep in 2018 dwarsboomde door vervolgens zijn goedkeuring van de slotverklaring in te trekken. Gastheer Carney wist een fiasco van deze omvang te voorkomen. Het Westen is nog steeds in staat tot dialoog (althans in beperkte mate).

Dit is ook belangrijk omdat een groot deel van de groep volgende week opnieuw bijeenkomt op de NAVO-top in Den Haag, waar onder druk van Trump een nieuwe NAVO-doelstelling voor defensie-uitgaven zal worden vastgesteld. Uiteindelijk gaat het erom of de VS een beschermende macht voor Europa zullen blijven.

Carney kan in ieder geval een paar concrete resultaten noemen. De G7-leiders hebben bijvoorbeeld in totaal zeven verklaringen aangenomen over de bestrijding van irreguliere migratie en mensenhandel. Concreet gaan ze in op de noodzaak om de jacht op smokkelbendes te intensiveren door geldstromen nog beter te monitoren.

Met een nieuw actieplan voor kritieke mineralen willen de G7-landen hun afhankelijkheid van autoritaire grondstoffenmachten zoals China verminderen en hun eigen toeleveringsketens voor strategisch belangrijke grondstoffen zoals lithium, kobalt en zeldzame aardmetalen veiligstellen. De G7 wil bovendien een voortrekkersrol spelen in het gebruik van kunstmatige intelligentie – niet alleen voor economische groei, maar ook voor maatschappelijke voordelen.

Eén verklaring kwam als een echte verrassing: het gedeelde standpunt over de oorlog tussen Israël en Iran. Tenminste over een van de meest explosieve geopolitieke kwesties van dit moment wist de groep een gemeenschappelijke basis te vinden: een toewijding aan Israëls recht op zelfverdediging, een oproep tot bescherming van burgers en het dictum dat Iran nooit een atoombom mag bezitten.

Trump en de Europeanen blijven het oneens over de oorlog in Oekraïne . De Oekraïense president Volodymyr Zelensky (47) reisde speciaal naar Canada om samen met de Europese G7-landen te lobbyen bij Trump. Ze willen dat hij de druk op Moskou opvoert en nieuwe Amerikaanse sancties goedkeurt. Maar tegen de tijd dat de G7-leiders dinsdag met Zelensky bijeenkwamen, was Trump al lang vertrokken.

Een doorbraak in het tariefconflict is nog steeds niet in zicht . De voorzitter van de Commissie verantwoordelijk voor de EU , Ursula von der Leyen (66), sprak met Trump over de kwestie in Canada, maar kon geen concrete vooruitgang aankondigen. Alleen bondskanselier Merz verspreidde enig optimisme. Hij sprak zijn vertrouwen uit dat er vóór 9 juli ten minste een beperkte overeenkomst met de VS zou kunnen worden bereikt – bijvoorbeeld voor bepaalde sectoren zoals de auto-industrie. Als er vóór 9 juli geen overeenkomst is bereikt, zullen er, zoals het er nu voorstaat, nieuwe hoge Amerikaanse tarieven van toepassing zijn op bijna alle export van de EU naar de Verenigde Staten – en de EU zal op haar beurt reageren met tarieven op import uit de VS.

Een alomvattende gezamenlijke slotverklaring was al van tevoren achterwege gelaten om een ​​mislukking te voorkomen. Dit onderstreept het feit dat de G7 geen gezamenlijke lijn kan vinden over de belangrijkste twistpunten.

Sommige onderwerpen waar de G7-landen in het verleden belangrijke nadruk op legden, werden helemaal niet besproken, omdat een akkoord met Trump sowieso onmogelijk zou zijn geweest. Zo werd buitenlandse hulp – de instantie die hiervoor in de VS verantwoordelijk was – onder Trump per direct gesloten. En hoewel de G7-deelnemers in een verklaring hun diepe bezorgdheid uitten over de "recordbrekende bosbranden" van de afgelopen tien jaar, werd klimaatverandering onder druk van de VS niet als belangrijke factor genoemd. Beide onderwerpen waren verplichte onderwerpen op eerdere G7-toppen.