ADHD bij volwassenen: meer dan alleen een 'stoornis in het hoofd'

Niet alleen onrustige kinderen: ADHD wordt vaak verkeerd begrepen, vooral bij volwassenen. Welke strategieën zijn er?
ADHD wordt vaak geassocieerd met onrustige kinderen. Maar wat gebeurt er als deze kinderen opgroeien? Veel patiënten realiseren zich pas laat dat hun voortdurende vergeetachtigheid, het gevoel van chaos of de moeilijkheden in het dagelijks leven niet te wijten zijn aan persoonlijke zwakte, maar aan neurodiversiteit. Zangeres Roxanne Emery kreeg in 2021 de diagnose ADHD en vraagt samen met haar man Richard Pink aandacht voor ADHD bij volwassenen op hun gezamenlijke TikTok-kanaal @ADHD_Love . In januari verscheen het gezamenlijke boek van het echtpaar, "The Top of the Laundry Mountain" (Goldmann Verlag). In een interview met persbureau Spot on News praten ze over de dagelijkse uitdagingen van het stel en leggen ze uit waarom ADHD ook een kracht kan zijn.
ADHD wordt vaak geassocieerd met kinderen die luidruchtig en storend zijn en niet stil kunnen zitten. Waarom denk je dat ADHD bij volwassenen nog steeds zo vaak verkeerd begrepen of niet gediagnosticeerd wordt?Roxanne Emery: Omdat we ADHD niet ontgroeien. We worden er alleen maar beter in om het te verbergen. Als kind merken mensen de hyperactiviteit, de onderbrekingen en het rondrennen op. Maar als volwassenen? ADHD lijkt op uitstelgedrag, burn-out, angst, depressie... het verschuilt zich achter "Ik ben lui" of "Ik krijg mijn leven gewoon niet op de rit." En in plaats van het te beschouwen als een neurologische aandoening, wordt het behandeld als een persoonlijkheidsstoornis.
Richard Pink: En ADHD bij volwassenen is niet één ding. Sommige mensen zijn luidruchtig, impulsief en chaotisch. Anderen zijn stil, onoplettend en verzonken in hun eigen wereld. ADHD verdwijnt niet op je 18e. Het wordt alleen steeds moeilijker om erbij te horen.
Hoe zou u ADHD bij volwassenen beschrijven aan iemand die er niet bekend mee is?Emery: Constante worstelingen met wat de wereld 'basistaken' noemt. De tijd bijhouden, administratie doen, persoonlijke verzorging, huishoudelijk werk... het geeft je het gevoel dat je nooit voor je eigen leven kunt zorgen. Dit kan tot veel schaamte en ongemak leiden.
Roze: Als partner van iemand met ADHD heb ik dagelijks last van vergeetachtigheid, het kwijtraken van spullen en administratieve rompslomp. Rox heeft zoveel geweldige vaardigheden en kwaliteiten, maar ze heeft moeite met de 'basis'-vaardigheden waarvan we aannemen dat alle volwassenen ze bezitten.

Emery: Voor mij staat RSD voor afwijzingsgevoelige dysforie. Bijna 100 procent van de mensen met ADHD heeft dit. Het betekent dat je je vaak niet aardig of afgewezen voelt door anderen. Het gaat terug tot de kindertijd, toen kinderen met ADHD ruim 20.000 keer meer negatieve feedback kregen dan neurotypische kinderen. Ze hebben dus geïnternaliseerd dat er iets mis met hen is.
Roze: Geheugenproblemen. Ik zie hoe Rox dubbel invoert, verjaardagen en afspraken vergeet en niet meer weet waar ze letterlijk alles heeft gelaten. Vroeger ging dit gepaard met veel schaamte, maar nu zijn we ons ervan bewust en werken we samen aan het creëren van een accepterende omgeving.
In hoeverre weerspiegelt de titel van uw boek "The Top of the Laundry Mountain" het leven met ADHD?Emery: Omdat ADHD zich niet alleen uit in grote, dramatische dingen, maar ook in de kleine, alledaagse dingen. Net als de was. De was wordt gewassen, maar belandt het ooit in de lades? Nee. Ze blijft op de "stoel" zitten. De stoel is een symbool voor ADHD. En dat is ADHD: half afgemaakte taken, vergeten voornemens, eindeloze pogingen om het leven onder controle te houden.
Pink: We praten ook veel over onze persoonlijke problemen en levens. In het Verenigd Koninkrijk is dit een gezegde! Als je de vuile was in het openbaar hangt, bespreek je zaken die privé zouden moeten blijven. Het is dus een woordspeling.
Veel mensen met ADHD hebben last van uitstelgedrag. Hoe ga je in je privéleven om met dit probleem?Emery: Ik chanteer mezelf emotioneel door mezelf iets lekkers en een beloning te geven als ik iets gedaan krijg. Ik vind het ook veel makkelijker om in gezelschap te werken, net als zoveel mensen met ADHD! We hebben zelfs een app genaamd dubbii die dagelijks livesessies organiseert, waarbij meer dan 100 mensen met ADHD inloggen en samen aan hun huiswerk werken.
Roze: Urgentie is ook belangrijk. Rox vindt het moeilijk om iets te doen, tenzij het echt dringend is! Daarom probeer ik haar een kleine deadline te geven om haar te helpen.
Welke gewoontes of routines zijn voor u bijzonder nuttig gebleken?Emery: Het belangrijkste wat ik heb gedaan, is stoppen met proberen mezelf te repareren. In plaats daarvan steunde en accepteerde ik mezelf. Ik probeer al jaren om beter en georganiseerder te worden. Ik merkte dat dit alleen maar tot meer schaamte leidde. Toen ik mijn problemen accepteerde, merkte ik dat ik veel gelukkiger was.
Roze: Stress verergert ADHD-symptomen. Daarom is het voor Rox heel belangrijk dat ze thuis een ontspannen en stressvrij leven heeft!
Welk advies zou je geven aan iemand die onlangs de diagnose ADHD heeft gekregen?Emery: Je bent niet kapot. Waarschijnlijk heb je je hele leven gedacht dat je niet hard genoeg je best deed. Maar het ging nooit om inspanning, het ging om de bedrading van de hersenen! Een goed begin is om je vast te klampen aan acceptatie en je problemen te delen met mensen die je vertrouwt.
Roze: Je kunt ADHD niet 'genezen', maar je kunt er wel mee werken. Je bent niet lui, je bent niet dom, je hebt gewoon ander gereedschap nodig! Mijn belangrijkste advies aan partners en ouders: wees nieuwsgierig, niet veroordeel! Ze zijn hun hele leven veroordeeld, dat hebben ze niet meer nodig.
Hoe kan iemand met ADHD zijn of haar sterke kanten omarmen en gebruiken om succesvol te zijn?Emery: ADHD staat voor creativiteit, veerkracht, intuïtie, passie… met de juiste ondersteuning kan het een superkracht zijn. Wanneer je stopt met proberen jezelf te verbeteren en je richt op waar je van nature goed in bent, kun je niet alleen meer bereiken dan je ooit voor mogelijk had gehouden, maar ook een echt gevoel van eigenwaarde opbouwen. Mensen die hier last van hebben, missen dat vaak omdat ze hun hele leven het gevoel hebben gehad dat ze niet goed genoeg waren.
Pink: In plaats van te vragen: "Hoe zorg ik ervoor dat mijn hersenen werken zoals die van iedereen?", vraag je: "Hoe bouw ik een leven dat werkt voor mijn hersenen?" Dat is de verandering. Geef jezelf de tijd om te creëren en haal het maximale uit de vaak verbazingwekkende gevoeligheid die ADHD'ers vaak hebben.
Wat zijn de meest voorkomende misvattingen over ADHD bij volwassenen?Emery: ADHD is slechts een "afleiding": Nee! Het beïnvloedt het geheugen, de motivatie, de tijd, de emoties, kortom alles.
ADHD is een gebrek aan discipline: het gaat niet om wilskracht, maar om dopamine en uitvoerende functies.
Mensen met ADHD kunnen zich niet concentreren: Wij kunnen ons wel concentreren, maar alleen op dingen die onze hersenen bezighouden. Daarom is er hyperfocus!
Welke invloed kan ADHD hebben op relaties? En welk advies zou je geven aan partners of familieleden?Emery: Mensen met ADHD vergeten dingen, sluiten zich af en hebben moeite om dingen af te maken... maar het is nooit persoonlijk. Als je bij iemand bent die ADHD heeft, ga er dan vanuit dat de bedoelingen goed zijn. Het feit dat ze vergeten zijn het vuilnis buiten te zetten, betekent niet dat het ze niets kan schelen! De meesten van ons doen echt ons best!
Roze: Aan de andere kant moeten partners ook eerlijk zijn over hun behoeften. Als u zich verwaarloosd of gefrustreerd voelt, zeg dat dan zonder beschuldigingen. "Ik heb meer hulp nodig met X" werkt beter dan "Je doet Y nooit".
Denk je dat het stigma rondom ADHD verandert? Wat kan de maatschappij nog meer doen om neurodiverse volwassenen te ondersteunen?Emery: Ja, maar we hebben nog een lange weg te gaan. De discussie gaat nu verder dan alleen kinderen. We hebben meer aanpassingen op de werkvloer nodig, betere ondersteuning voor de geestelijke gezondheid en minder schaamte over het feit dat we anders zijn. Wij zouden graag een wereld zien waarin verschillende tijdloze wegen naar succes worden gevierd! En waarin creativiteit gezien wordt als een echte aanwinst voor de arbeidsmarkt, in tegenstelling tot een cultuur die puur op productiviteit gericht is.
Roze: De maatschappij moet af van het stereotype dat ADHD eigenaardig en grappig is. Ja, ze kunnen impulsief en creatief zijn, maar ADHD kan ook vermoeiend en pijnlijk zijn als je het niet ondersteunt! Het beste wat we kunnen doen, is systemen creëren die neurodiverse mensen niet straffen voor hun problemen. Hoe meer steun wij bieden, hoe meer zij kunnen stralen!
SpotOnNieuws
brigitte