Onderzoek: Meer sterfgevallen door hitte door klimaatverandering in Europa

Volgens een onderzoek heeft de extreme hittegolf van eind juni tot begin juli geleid tot ongeveer drie keer zoveel sterfgevallen in de grote Europese steden als het geval zou zijn geweest zonder de invloed van klimaatverandering . Volgens het internationale onderzoeksteam van Imperial College London en de London School of Tropical Medicine was ongeveer een derde van de 2300 sterfgevallen, oftewel ongeveer 1500, direct te wijten aan klimaatverandering.

Wetenschappers uit Groot-Brittannië, Denemarken, Nederland en Zwitserland analyseerden de ontwikkelingen in twaalf grote steden tussen 23 juni en 2 juli. In deze periode liepen de temperaturen in veel steden op tot extreme temperaturen, soms wel boven de 40 graden Celsius. Volgens de studie zorgde klimaatverandering voor een stijging van de dagelijkse maximumtemperaturen in steden met 1 tot 4 graden Celsius. Zonder deze extra opwarming zouden slechts zo'n 800 mensen zijn overleden aan hittegerelateerde effecten.

Voor hun analyse vergeleek het team temperatuurgegevens uit de praktijk met modelberekeningen die een scenario zonder door de mens veroorzaakte klimaatverandering schetsen. Ze bepaalden het verwachte aantal hittegerelateerde sterfgevallen voor beide scenario's.

Vooral oudere mensen worden getroffen

Volgens de experts werden kwetsbare groepen, zoals mensen met onderliggende gezondheidsproblemen, bijzonder hard getroffen door de recente hittegolf. 88 procent van de geschatte sterfgevallen vond plaats in de leeftijdscategorie 65 jaar en ouder, zo meldt het team.

De twaalf onderzochte steden ondervonden in verschillende mate de gevolgen van de hittegolf: Milaan was verantwoordelijk voor bijna 320 van de extra sterfgevallen als gevolg van klimaatverandering, Barcelona voor 286, Parijs voor 235 en Londen voor 171. In Frankfurt is het aantal relatief laag, met 21 extra sterfgevallen.

Deskundigen: "stille moordenaar"

Volgens onderzoekers veroorzaken hittegolven aanzienlijk meer doden dan andere natuurrampen. Ter vergelijking: vorig jaar kwamen 224 mensen om bij de overstromingen in de Spaanse regio Valencia, en 243 mensen bij de overstromingen in Noordwest-Europa in 2021, waaronder in de Ahrvallei.

"Hittegolven laten geen spoor van verwoesting achter zoals bosbranden of stormen", legt coauteur Ben Clarke van Imperial College London uit. "De gevolgen ervan zijn grotendeels onzichtbaar, maar toch stilletjes verwoestend. Een verschil van slechts 2 tot 3 graden Celsius kan voor duizenden mensen het verschil betekenen tussen leven en dood." Het team noemt het daarom een ​​"stille moordenaar".

Hittegolven sterker en frequenter

Volgens gegevens van de Copernicus Climate Change Service van de EU was juni 2025 de warmste maand ooit gemeten in West-Europa. De gemiddelde temperatuur bedroeg 20,49 graden Celsius, waarmee het vorige junirecord van 2003 (20,43 graden Celsius) werd overtroffen. De Copernicus-gegevensreeks gaat terug tot 1950, en in sommige gevallen zelfs nog verder.

"In een wereld die blijft opwarmen, zullen hittegolven frequenter en intenser worden en meer mensen treffen", waarschuwt Samantha Burgess van het Europees Centrum voor Weersverwachtingen op de Middellange Termijn (ECMWF). Vooral Duitse steden zijn hier slecht op voorbereid, waarschuwt klimaatonderzoeker Jochen Marotzke. Hij noemt een gebrek aan schaduw, te veel glas, te weinig groen en uitgebreide afdichting als redenen.

ch/pgr (KNA, dpa)